Nét văn hóa độc đáo riêng biệt của người Tà - mun ở Tây Ninh

Đất nước Việt Nam có 54 dân tộc anh em với những nét văn hóa riêng biệt tôn vinh nền văn hóa dân tộc đặc sắc. Dù không có tên trong danh sách 54 dân tộc ấy, nhưng người Tà - mun ở Tây Ninh là một trong những tộc người với nét văn hóa riêng khá đặc sắc khiến nhiều khách du lịch tò mò, muốn khám phá.

Người Tà - mun là ai?

Người Tà - mun sống ở Sóc Năm, sau di cư dần về phía Nam và định cư ở xã Ninh Thạnh, thị xã Tây Ninh và xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu. Sau này, họ bắt đầu di chuyển đến xã Tân Thành, huyện Tân Châu và hai xã Tân Bình, Thạnh Tân, thị xã Tây Ninh.

Khá giống với tộc người X'Tiêng, người Tà - mun chịu ảnh hưởng sâu sắc của nền văn hóa tộc người Khmer. Tuy nhiên, họ vẫn có ngôn ngữ riêng và cả một số phong tục, tập quán và truyền thống âm nhạc đặc biệt.

Người Tà - mun là một trong những tộc người thiểu số sinh sống tại tỉnh Tây Ninh

Những nét văn hóa riêng biệt của người Tà - mun

Người Tà - mun là một trong những dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng đất Tây Ninh cổ truyền, vì thế mà họ sở hữu những nét văn hóa riêng biệt mang những đặc trưng dân tộc:

• Về dân ca truyền thống: Người Tà - mun có ba thể loại dân ca truyền thống chính là: hát nghi lễ, hát ru và hát sinh hoạt giao duyên qua lao động sản xuất. Trong đó, hát sinh hoạt là thể loại phong phú nhất với nhiều bài mộc mạc, giản dị, độc đáo.
• Về phong tục: Tục “cưới chồng” được xem là nét văn hoá đặc trưng của người Tà - mun. Ở tục này, ông mai bên nhà trai sẽ sang nhà gái dạm hỏi trước nhưng nhà gái lại là người chịu trách nhiệm tổ chức rước rể. Và khi đưa chàng rể qua đến nhà gái, đàng trai sẽ bắt đầu hát múa bài hát đưa rể mang tên Xavên-Keo Kôc.
• Về tập quán: Người Tà - mun có rất nhiều lễ hội như lễ cầu mưa, lễ cúng cơm mới, lễ gieo hạt, lễ bỏ mả...Trong đó, nổi bật nhất là lễ cúng cơm mới hay chính là ngày Tết cổ truyền của dân tộc được diễn ra vào cuối tháng Tám, đầu tháng Chín Âm lịch với nhiều điểm giống với Tết Nguyên Đán.

Lễ hội người Tà - mun đậm bản sắc văn hóa dân tộc riêng biệt

Trong lễ hội cúng cơm mới, sáng sớm ngày cuối tháng tám, bà con sẽ tập trung tại nhà già làng kết một cây hoa trái lớn từ các cành cây trái, hoa tươi do chính họ trồng. Khi đó, hai cô gái mặc áo váy mới, sặc sỡ sẽ cùng khiêng cây hoa trái đi trước, mọi người đi sau vừa mang lễ vật, vừa múa hát di chuyển dần đến cây cổ thụ lớn nhất trong làng bày ra cúng. Sau khi già làng cúng vái, mọi người sẽ cùng xúm quanh dưới bóng cây, tiếp tục múa hát cho đến nửa đêm với không khí đầy vui vẻ, náo nhiệt.

Nền văn hóa của mỗi dân tộc đều mang vẻ đẹp khác nhau và văn hóa người Tà - mun cũng vậy. Mong rằng, những nét đặc thù trong văn hoá của người Tà-mun sẽ được lưu truyền và gìn giữ, để luôn là một màu sắc làm phong phú thêm cho nền văn hóa Tây Ninh nói riêng và văn hoá dân gian Việt Nam nói chung.

Xem thêm:

• Vẻ đẹp văn hóa “đặc trưng” trong điệu múa Sa dăm của người Khmer Tây Ninh
• Khám phá lễ hội núi Bà Đen: đặc trưng cho nền văn hóa Nam Bộ